O plan de conservación de As Brañas deseñado polo Concello de Sada en colaboración co Instituto de Biodiversidade Agraria, o Ceida e a Reserva de Biosfera eríxese como un instrumento crave para reverter a deterioración deste valioso enclave natural
DOG EXPOSICIÓN PÚBLICA ENIL AS BRAÑAS
A Xunta someterá a participación pública o documento básico do Plan de Conservación do Espazo Natural de Interese Local (ENIL) de Brañas de Sada no prazo dun mes. Así llo trasladou a directora xeral de Patrimonio Natural, Belén do Campo, ao alcalde, Benito Portela, e ao concelleiro de Obras e Servizos, Fernando Fariña, con quen mantivo este martes un encontro coincidindo coa publicación no Diario Oficial de Galicia do anuncio segundo o cal todas as persoas e entidades interesadas poderán consultar o documento e enviar ao departamento as súas suxestións e alegacións desde hoxe.
O ámbito de aplicación da ENIL Brañas de Sada abarca estanques, antigas telleiras e arroios. Así, as Brañas de Sada conservan restos dun pasado industrial recente, constituíndo un espazo natural relevante da Reserva da Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo e delimitado como zona de corredor ecolóxico no Plan de Ordenación Costeira.
Cunha superficie de 29,9 hectáreas, este espazo está influenciado polas condicións e geomorfología da conca destes dous ríos, configurando ao seu ao redor unha serie de corpos de auga e terreos inundables que forman parte do concepto de humidal. De feito, gran parte do seu territorio está incluído no inventario de humidais de Galicia.
A explotación dos sedimentos arcillosos modificou substancialmente o enclave, no que o plan de conservación identifica até 18 lagoas e pozos que alcanzan, nalgún caso, até o dez metros de profundidade. Este pasado extractivo será lembrado nun centro de interpretación que se situará fóra do perímetro de As Brañas e que deberá realizarse “acorde cos modelos, formas e acabados tradicionais empregados nas construcións de carácter rústico”.
En canto á calidade ambiental das Brañas de Sada, este enclave conforma unha zona húmida de orixe artificial naturalizado, na que as concas realizadas como consecuencia da actividade das telleiras forman un ecosistema acuático cunha serie de lagoas de auga doce que favoreceron a colonización natural do bosque ribeirego.
O plan de conservación delimita tres zonas. Na Zona 1 (de conservación), que constitúe a área de maior valor e fraxilidade do humidal, estará moi restrinxido o acceso e só permitiranse itinerarios en grupos pequenos (máximo de 10 persoas) e con guía. Na Zona 2 (de protección), lindante coas lagoas, tenderase tamén á mínima intervención humana, aínda que se permitirá a continuidade das explotacións agropecuarias de baixa intensidade existentes no momento de redactar o documento.
A Zona 3, en contacto coa zona urbana de Sada, será a que acolla as actividades de uso público. Entre outros, eventos de carácter cultural e tradicional. Nesta área está prevista tamén a construción de dous observatorios. Entre as actividades permitidas está o sendeirismo en grupos de até 20 persoas por camiños que discorren pola periferia do ENIL e que penetran en determinadas áreas da Zona 2 e a Zona 3.
O plan de conservación prevé un investimento de 166.000 euros repartida en seis anualidades. Aos fondos propios do Concello de Sada poderanse sumar outros procedentes doutras administracións.
Unha xoia ambiental descoñecida e ameazada por invasoras e a actividade humana
O plan de conservación de As Brañas de Sada dedica varias páxinas a desagregar os valores ecosistémicos deste humidal recoñecido como Espazo Natural de Interese Local (ENIL). Este enclave aglutina diferentes tipos de hábitats, como lagoas, bosques aluviales, herbais ou arroios que dan sustento e refuxio a numerosas especies, algunhas catalogadas como vulnerables ou en perigo de extinción.
Os salgueiros, alisos e fresnos dominan o bosque aluvial, que acolle tamén bidueiros, carballos ou loureiros e diferentes especies trepadoras e lianas. O grupo faunístico máis relevante constitúeno as aves. Entre os moradores, hai identificados ademais até quince mamíferos e sete especies de anfibios